Vrijwilligerswerk als springplank: hoe inburgeraars en organisaties elkaar versterken
Wij krijgen regelmatig bezoekers, aan ons infopunt Vrijwilligerswerk in Munpunt, die een inburgeringscursus volgen en graag vrijwilligerswerk willen doen. Maar hoe kan vrijwilligerswerk het best bijdragen aan het integratieproces en wat houdt een inburgeringstraject nu precies in?
In dit interview vertelt Lene Vranken, Lokale Coördinator Integratie bij het Agentschap Integratie en Inburgering – BON, alles over hoe een inburgeringstraject eruit ziet in Brussel, de kansen die vrijwilligerswerk biedt voor inburgeraars en hoe organisaties hierin een cruciale rol kunnen spelen.
Hoe ziet een inburgeringstraject er precies uit, en verschilt dat tussen Brussel en de rest van het land?
Een inburgeringstraject bestaat uit 4 pijlers: de lessen maatschappelijke oriëntatie, Nederlandse les, een inschrijving bij VDAB of Actiris en het participatietraject. Een belangrijk verschil in het inburgeringstraject in Vlaanderen en Brussel, is dat het participatietraject, ook wel de 4e pijler genoemd, niet verplicht is in Brussel. In Brussel zijn enkel de lessen maatschappelijke oriëntatie en de Nederlandse les verplicht om je inburgeringsattest te behalen.Â
Inburgeraars In Brussel kunnen ervoor kiezen een participatietraject op te nemen in hun contract. Ze engageren zich dan om 40 uur te participeren aan een activiteit naar keuze. De enige twee voorwaarden waar de activiteit aan moet voldoen, is dat het in een Nederlandstalige context moet zijn en dat je in interactie kan treden met anderen. Een theatervoorstelling behoort dus niet tot de opties, een sportactiviteit in groep of vrijwilligerswerk wel.
Bij Bon zien we dat er vooral voor vrijwilligerswerk veel enthousiasme is.
De inburgeraar kan zelf op zoek gaan in het ruime Brusselse aanbod, of kan een trajectbegeleider om hulp vragen. Samen puzzelen ze dan een programma bij elkaar dat aansluit bij de interesses van de inburgeraar. Bij Bon zien we dat er vooral voor vrijwilligerswerk veel enthousiasme is. Sporten, de buddywerking van FMDO of een socio-culturele activiteit zijn ook populair.
Wat moet een organisatie die vrijwilligerswerk wil aanbieden aan inburgeraars allemaal weten?
Bij Bon hebben we doorheen de jaren heel wat ervaring opgebouwd in het vinden van de juiste vrijwilligers en hen goed begeleiden. Zo helpen onze vrijwilligers bij naschoolse opvang, begeleiding bij sportactiviteiten, buurtprojecten en nog zoveel meer.
Inburgeraars zien vrijwilligerswerk vaak als een mooie kans om hun Nederlands te oefenen. Door duidelijk Nederlands te spreken en niet meteen over te schakelen naar een contacttaal, kan je hen hier bij helpen. Spreek langzaam en duidelijk, vermijd beeldspraak en dialect en gebruik korte, actieve zinnen. Daarmee kom je al een heel eind!
Hoe pak je dat nu aan als organisatie? Wel, start met een goeie briefing. Om goed te kunnen meedraaien in een organisatie is er vaak veel impliciete kennis nodig. Neem je tijd om de hele werking toe te lichten. Introduceer de vrijwilliger bij de collega’s. Zo weet iedereen ook wie wie is.
Bekijk een vrijwilliger als een nieuwe collega die binnenkomt in een organisatie.
Toon appreciatie. Een kleine attentie, een publieke bedanking, een vermelding in het lokale krantje,… Erkenning betekent veel voor mensen!
Werk je met een groep vrijwilligers? Organiseer dan een laagdrempelige activiteit om het groepsgevoel te versterken. Zo voelen je vrijwilligers zich meer verbonden met elkaar en met je organisatie. Blijf in je vrijwilligers investeren, geef hen de mogelijkheid om bij te leren en hun vaardigheden te ontwikkelen. Misschien gaan ze wel ooit deel uitmaken van je vaste ploeg!
Heeft de inburgeraar een bewijs van deelname nodig voor zijn participatietraject? hoe pak je dit aan als organsiatie?
Inburgeraars die vrijwilligerswerk doen in het kader van het participatietraject, zullen je vragen om een bewijs van deelname. De inburgeraar is immers vrijwillig een engagement aangegaan om 40 uur te participeren en moet dit ook kunnen aantonen bij de trajectbegeleider. Er bestaan standaardsjablonen, maar ook een bewijs van de organisatie of zelfs een WhatsApp-berichtje volstaan.
Wat is belangrijk om te benadrukken?
- In Brussel is het participatietraject niet verplicht, maar wel een waardevolle kans voor inburgeraars die willen groeien via vrijwilligerswerk.
- Vrijwilligerswerk biedt taalkansen, netwerkopbouw en maatschappelijke participatie.
- Maak het makkelijk voor iedereen: hou de gepresteerde uren netjes bij en geef een bewijsje mee aan de vrijwilliger voor zijn trajectbegeleider.